Dakloze ex-militair Lars is wanhoop nabij en had geladen pistool in zijn mond: ‘Ze doen alsof ik niet besta’
AD | Massagraven in Kosovo en dezelfde geur rond slachtoffers van vlucht MH17. De gruwelijkheden van toen zijn nooit weggegaan uit het hoofd van veteraan Lars, die met ernstige psychische klachten op straat staat. Hij wil wanhopig graag een huis in Utrecht, het zou zijn redding zijn. ,,Ze doen niets, alsof ik niet besta.”
Op het eerste gezicht lijkt met Lars weinig aan de hand. De 43-jarige Utrechter loopt misschien wat eigenaardig en dirigeert gezelschap al wandelend nogal eens een richting uit. Maar opvallen doet hij nauwelijks. Lars zegt vriendelijk gedag tegen passanten en valt met zijn bril, baard, sneakers en gladgeschoren hoofd niet uit de toon.
Gebroken
Wie de tijd voor hem neemt, beter kijkt en luistert, ziet een gebroken man. Constant is hij op zijn hoede, kijkt schichtig om zich heen. Continu scant hij de omgeving en zorgt hij dat de wandeling nooit te ver afwijkt van bekend terrein, vlakbij het ziekenhuis en dichtbij zijn tijdelijke woonruimte.
,,Ik sliep als militair in Hilversum (waar hij de slachtoffers van de ramp met de MH17 binnen zag komen, red.) niet in de kazerne, maar in mijn auto ernaast, omdat ik me daar wel veilig voelde. En afgelopen maand ben ik al zeker vier keer op de eerste hulp van het ziekenhuis geweest, om dezelfde reden”, vertelt hij. Angst beheerst zijn leven. ,,Ik heb twintig jaar bewapend gelopen en voel me, nu ik geen wapen meer bij me heb, nergens veilig.”
Stoornis
Als flinke kerel ging hij naar Kosovo, werd hij geconfronteerd met een omgekomen maat en daarna ging het bergafwaarts met hem. Door die uitzending naar Kosovo heeft hij nu een posttraumatische stressstoornis (PTSS). ,,Jarenlang ben ik alsmaar doorgegaan met werken en ver over mijn eigen grenzen heengegaan. Ik negeerde steeds terugkerende herbelevingen. Zoals een ernstig ongeluk, die omgekomen maat, de massagraven, de bijbehorende geur.”
,,Ik speelde met de trekker van mijn geladen pistool, terwijl dat in mijn mond zat. Een tik.” Totdat iemand anders voor hem aan de bel trekt en alle alarmbellen gaan rinkelen als deskundigen hem onderzoeken. ,,De laatste jaren ben ik langdurig opgenomen geweest. Door intensieve traumabehandelingen weet ik nu meer over wat er mis is met me.”
Ze verwijten me dat ik geen binding met Utrecht heb. Maar ik ben noodgedwongen vertrokken, omdat er geen woonruimte was
Klachten
Deskundigen bevestigen zijn psychische klachten: hij heeft stabiliteit nodig, eigen woonruimte. Om te kunnen werken aan zijn herstel en vooral ook om zijn zoon (1 jaar) en dochter (4) weer te kunnen ontvangen. Maar het urgentieverzoek om een woning te krijgen is door Utrecht afgewezen, omdat de situatie van Lars niet schrijnend genoeg zou zijn.
Zijn jurist Ferre van de Nadort is daar woest over. ,,Wie zijn medisch dossier bekijkt en met hem praat, kan niet anders dan concluderen dat deze veteraan geen uitweg meer ziet en op het dieptepunt van zijn moraal is aanbeland.” Hij is daarom een bodemprocedure begonnen en heeft een kort geding aangespannen tegen de afwijzing van het urgentieverzoek.
Ontslag
Voor Lars dreigt definitief ontslag door Defensie. Hij heeft door het afgewezen urgentieverzoek nu ook last van hyperventilatie en paniekstoornissen. ,,Door alle tegenwerking. Ze doen niets, alsof ik niet besta. Ze duwen me alleen maar verder naar beneden.”
Hij is volledig afgekeurd en zijn relatie is op de klippen gelopen. Hij woonde afgelopen jaar noodgedwongen in een antikraakpand in Haarlem en kan niet naar een noodopvang, waar hij zich onveilig voelt. ,,Ze verwijten me dat ik geen binding met Utrecht heb. Maar ik ben noodgedwongen vertrokken, omdat er geen woonruimte was.”
Pillencocktail
Onderweg vertelt Lars over de pillencocktail die hij slikt, om rust te krijgen in zijn hoofd. En over hoe artsen aan de dosering ‘sleutelen’. Hij komt bijna de deur niet meer uit, leeft op eten in poedervorm en water. De nacht is voor hem geen moment om te rusten maar de tijd dat alle spanning, onzekerheid, angsten en pijn eruit komt.
Iemand die zich heeft ingezet voor volk en vaderland wordt nu behandeld als grof vuil
Hij mist zijn ‘maten’ uit het leger, met wie hij twintig jaar optrok. De Utrechter schaamt zich voor zichzelf tegenover hen. Zoals hij zich bijna overal voor lijkt te schamen, om wat er van zijn leven is geworden. Gevoelens ervaart hij nauwelijks, door de zware medicatie. En als hij voor de afwisseling een keer een aardbei eet, raakt hij bijna overprikkeld.
Geen opties
Hij doet zijn verhaal na lang twijfelen en meermaals afzeggen toch. Want hij ziet ver verwijderd van zijn kinderen geen andere optie meer. Hij wil niet langer afhankelijk zijn van andermans woonruimte, hij wil een eigen plek.
Jurist Van de Nadort: ,,Hij heeft die binding met Utrecht, waar zijn kinderen ook wonen. Hij voldoet aan alle eisen voor urgentie. En ook is er nog een hardheidsclausule voor schrijnende gevallen, zoals hij. Zijn situatie is heel schrijnend. Het belang van een eigen huis is zo ongelooflijk groot voor hem. Iemand die zich heeft ingezet voor volk en vaderland wordt nu behandeld als grof vuil, is niet eens een nummer in de brief van juridische zaken van de gemeente Utrecht.”
,,Ze hebben bij de beoordeling van zijn situatie geen medisch dossier opgevraagd. Als dat wel was gedaan, dan hadden ze gezien hoe ernstig zijn situatie is. Hij is zeer onpersoonlijk behandeld. Hij staat nú op straat en heeft nú hulp nodig.’’
Mijn kinderen zijn de enige reden dat ik nog leef, mijn zoon en dochter houden me op de been
Een woordvoerder stelt dat de gemeente Utrecht bekend is met de zaak en dat deze inderdaad bij de afdeling ‘juridische zaken’ ligt. Aanleiding is het bezwaar tegen de afwijzing van het urgentieverzoek door de onafhankelijke stichting Het Vierde Huis, dat de urgentieaanvragen voor de gemeente Utrecht toetst op basis van de huisvestingsverordening. ,,We doen over de inhoud van de behandeling geen mededelingen.”
Mandaat
Het Vierde Huis stelt alle toetsing van urgentieverzoeken voor de gemeente Utrecht in mandaat uit te voeren. ,,In dit geval is bezwaar aangetekend tegen het besluit. Deze zaak ligt daarom nu weer bij de gemeente en is niet meer aan ons.”
De gemeente kan kiezen voor het niet volgen van het advies van de onafhankelijke stichting, in uitzonderlijke gevallen. Lars: ,,Ik zoek stabiliteit, een woning waardoor ik mijn kinderen kan zien. Zij zijn de enige reden dat ik nog leef, mijn zoon en dochter houden me op de been.”