Bespuugd, geslagen, bedreigd en gekrabd. ‘Hoort bij het werk op zedenafdeling’, kregen medewerkers tbs-kliniek Balkbrug te horen

Dagblad van het Noorden | Alma Tieks uit Hoogeveen werd bedreigd, gestalkt en kreeg kokend heet vet over zich heen gegoten tijdens haar werk bij TBS-kliniek Veldzicht in Balkbrug. Ze lijdt aan posttraumatische stress stoornis (PTSS). Het komt door haar werk, zegt zij. Maar justitie, haar oud-werkgever, onderkent dat niet.

Door: Bas van Sluis
,,Medisch ontkennen we de PTSS van mevrouw Tieks niet, maar of wij juridisch als werkgever aansprakelijk zijn, is een heel andere kwestie”, gaf de jurist namens de minister van Justitie en Veiligheid dinsdag aan in de rechtbank van Groningen.

In die rechtbank stond de zaak op de rol tussen Alma Tieks uit Hoogeveen en tbs-kliniek Veldzicht in Balkbrug. Tieks werkt er inmiddels niet meer, maar heeft haar oud-werkgever (feitelijk het ministerie van Justitie en Veiligheid) wel gedaagd. Tieks is gekort op haar salaris vanwege arbeidsongeschiktheid en wil dat rechtgezet hebben.

 

Beroepsincident of niet?

Volgens Tieks is er sprake van een beroepsincident dat ze opliep door haar werk in de tbs-kliniek. ,,Ik wil graag erkenning. Ik heb dingen meegemaakt in de kliniek waardoor ik PTSS heb. Dat is ook officieel gediagnosticeerd.”

Maar het ministerie ziet het causale verband tussen het werk in de tbs-kliniek Veldzicht en de PTSS niet. Volgens het departement is Tieks arbeidsongeschikt geraakt door een auto-ongeluk dat Tieks had in 2013.

Centrum voor Transculturele Psychiatrie Veldzicht in Balkbrug was tot 1 januari 2016 een forensisch psychiatrisch centrum (FPC), oftewel een tbs-kliniek. Tieks werkte daar van 1 februari 1999 tot 1 oktober 2019. Volgens haar werkte ze in een gevaarlijke en risicovolle omgeving.

Volgens jurist Ferre van de Nadort uit Beilen, die Tieks bijstaat, zijn er zo’n 16 incidenten waarbij zijn cliënt betrokken is geweest. ,,Ze is herhaaldelijk met de dood bedreigd. Een van de tbs’ers, een grote man die leek op de acteur uit de Green Mile, stalkte haar en fantaseerde hardop over seks met mijn cliënt. Hij vertelde iedereen hoe hij masturbeerde met haar in zijn hoofd. Deze man heeft meerdere vrouwen verkracht en mishandeld.”

Ook noemde Van de Nadort hoe een cliënt, die zichzelf in brand had gestoken, op Tieks was afgerend en haar vastgreep. ,,Ze heeft een suïcide meegemaakt en is zelf slachtoffer geworden van geweld.” Tieks werd in 2009 door een cliënt, ze werkte op de zedenafdeling van de TBS-kliniek, plotseling overgoten met gloeiend heet bakvet. Tegen finale kwijting kreeg ze 6500 euro. ,,Een schijntje als je bedenkt dat mede door dit incident de PTSS is ontstaan”, zei Van de Nadort.

Maar volgens de jurist van het ministerie was er geen sprake van buitensporige werkomstandigheden. ,,Er werkten heel veel mensen onder dezelfde omstandigheden en die kregen geen PTSS. Er waren ook andere collega’s aanwezig bij de man die zichzelf in brand stak. De ene mens is toch gevoeliger dan de andere.”

 

Lange lijst aan misstanden

Het was ontluisterend om dinsdagochtend te horen in de rechtbank van Groningen wat er allemaal achter de muren van de zedenafdeling van de voormalige TBS-kliniek gebeurde. Twee opgeroepen getuigen – net zoals Tieks ook oud-medewerkers – schetsen een verontrustend beeld van de kliniek. Ze vertelden dat er eigenlijk niks gedaan werd met een lange lijst aan misstanden. Geregeld was er onderbezetting.

Bedreigingen of geweld tegen het personeel was ‘part of the job’. Daar moet je niet over klagen. ,,Dat was wel wat je kreeg te horen”, zei een vrouwelijke collega uit Emmen tegen de rechtbank. ,,Je werd uitgescholden, bedreigd, bespuugd, geslagen en gekrabd.” Volgens hen was er vrijwel om de week wel een incident. En die werden ook nog weggemoffeld onder het mom van ‘het hoort er gewoon bij’. ,,Als je stappen wilde ondernemen, werd je gezien als lastig.”

Het ministerie van Justitie en Veiligheid zegt dat Tieks, op het bak-vet-incident, nooit een melding heeft gedaan. Zij wees op gesprekken met de vertrouwenspersoon, maar die zijn verwijderd… Dus wat het ministerie betreft kan niet worden bewezen dat die er ook echt zijn geweest.

Sowieso was het meldsysteem voor incidenten allesbehalve onfeilbaar, bleek wel tijdens de zitting. Tot 2012 moesten incidenten gemeld worden bij het secretariaat. ,,Die voerde dat dan in in word of excel”, zei een medewerker van het ministerie tegen de rechter. Meldingen van zelfmoord, geweld en brandstichting zouden allemaal worden geregistreerd. ,,Maar niet wie er bij betrokken zijn geweest”, moest de ambtenaar van justitie erkennen. Van de Nadort: ,,En dus was er geen mogelijkheid om nazorg te bieden.”

Naar het artikel in het Dagblad van het Noorden