Universiteit Leiden wil geen concurrerende milieusite

“Mijn cliënt heeft geen idee welke belangen hier spelen. Hij heeft het idee dat hij een doos heeft opengetrokken waarvan hij niet wist wat er allemaal inzat.”

Het draait allemaal om een website die een milieukundige bouwde aan de hand van open data (vrij beschikbare informatie) over de vervuiling van het Nederlandse oppervlaktewater. Universiteit Leiden heeft een vergelijkbare site en zou de man onder druk hebben gezet om zijn site offline te halen.

Onder druk gezet

De milieukundige, Rik genaamd, werkt bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK). Hij bouwde pestinfo, een site en bijhorende app, in 2016 in zijn eigen tijd. Er staan kaarten op van de concentraties van bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater.

Hij gebruikte daarvoor gegevens die door de overheid worden verzameld. Het gaat om open data: gegevens die in principe voor iedereen toegankelijk zijn. Maar Universiteit Leiden gebruikt deze data voor een Bestrijdingsmiddelenatlas, én verdient daar geld mee.

Volgens raadsman Ferre van de Nadort is zijn cliënt Rik daarom zwaar onder druk gezet. “Men heeft hem te kennen gegeven dat hij zijn website op zwart moest zetten.”

Screenshot van pestinfo.nlPESTINFO

Rik wint eind 2016 nog een prijs voor zijn site in een wedstrijd die werd uitgeschreven door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Een hoogleraar van Universiteit Leiden stuurt vervolgens een boze mail naar de directeur van het Hoogheemraadschap waar Rik werkt.

Hij wil dat de site van Rik offline wordt gehaald. Die site is volgens hem “gebaseerd op de algoritmen, data en bewerkswijze die grotendeels overgenomen zijn van de Bestrijdingsmiddelenatalas”. Ook zou hij “kleurenschema’s en layouts” hebben gebruikt.

Bovendien geeft pestinfo “een alternatieve manier van normoverschrijdingen van bestrijdingsmiddelen”, en dat is volgens de hoogleraar “zeer ongewenst”. “Voor dat doel is de Bestrijdingsmiddelenatlas van het Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) het geijkte instrument.”

Dit zegt Universiteit Leiden in een reactie:

“Het Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) van Universiteit Leiden maakt sinds 2003 de meetgegevens over de waterkwaliteit van oppervlaktewater openbaar in de online versie van de Bestrijdingsmiddelenatlas. Dat doet CML in opdracht van de overheid. De atlas geeft op grond van meetgegevens van regionale waterbeheerders een landelijk beeld van de bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater en veranderingen in de tijd. (…) Deze meetgegevens zijn eigendom van de overheid.”

“De universiteit betreurt de negatieve beeldvorming die rondom de betrokkenen in deze zaak en de Bestrijdingsmiddelenatlas is ontstaan. De universiteit treedt hierover in gesprek met het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier HHNK.”

Bij het berekenen van het gif in het opppervlaktewater ondekt Rik dat er verschillen zitten in de rekenmethode die in Nederland wordt gebruikt en die vanuit Europa wordt voorgeschreven. Hij komt uit op andere, lagere vervuilingsgetallen. Dat is interessant voor bijvoorbeeld boeren, die bestrijdingsmiddelen gebruiken.

Volgens raadsman Van de Nadort hebben Universiteit Leiden en ook Rijkswaterstaat grote druk uitgeoefend op Rik om zijn website te sluiten. Uiteindelijk doet Rik begin dit jaar zelfs melding van een misstand bij het Hoogheemraadschap. Een paar dagen later wordt hij geschorst.

Wij hebben inderdaad gehoord dat de collega ervaren heeft dat hij onder druk is gezet.

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier

En nu zit Rik thuis, na 27 jaar dienst. Volgens het Hoogheemraadschap gaat het om een arbeidsconflict. “Dat ligt eigenlijk aan een uit de hand gelopen…

Lees het hele artikel bij Nieuwsuur

Waterschap kopieerde mailbox van medewerker die misstand aankaartte

HEERHUGOWAARD – De man, die geschorst is door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier na het melden van een misstand, blijkt door zijn werkgever stevig onder druk te zijn gezet. Onder meer zijn mail is geschaduwd, zo blijkt uit informatie van NH Nieuws.

Van verslaggever Joost Lammers

De man is deskundige op het gebied van bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater. Hij is naast zijn werk ook in zijn vrije tijd bezig met het openbaren van informatie en ontwikkelde privé een site om de kwaliteit van het oppervlaktewater inzichtelijk te maken voor een breder publiek. Hij ontving hier zelfs een prijs voor.

Nadat hij eerst was gelauwerd, draaide de houding van het Hoogheemraadschap. Hij kreeg een mindere beoordeling en werd dringend verzocht zijn website te sluiten. Dat weigerde hij en uiteindelijk volgde een schorsing.

Lees ook: Geschorste medewerker waterschap ontdekte afwijkingen in gegevens bestrijdingsmiddelen

Op de site presenteert hij gegevens over bestrijdingsmiddelen in het oppervlakte en toont hij aan dat de in Nederland gebruikte berekeningen afwijken van de Europese regels (Kaderrichtlijn Water). De man is door het waterschap en externe partijen onder grote druk gezet om deze privé-website op zwart te zetten.

Mail geschaduwd
Het waterschap verklaarde eerst dat het om een gewoon arbeidsconflict ging vanwege minder functioneren, maar er lijkt veel meer aan de hand. Vanuit zijn werkgever is forse druk uitgeoefend, zo wordt steeds duidelijk.

Het Hoogheemraadschap heeft onder meer zijn mailbox gekopieerd om hem op oneigenlijk gedrag te betrappen. Daar kwam hij een jaar geleden bij toeval achter. Vanuit zijn mailbox waren oude berichten gestuurd en de ontvangers stelden daar vragen over. Bij navraag bleek dat zijn mailbox geschaduwd was en later werd dit ook bevestigd.

Lees ook: Medewerker meldt misstand en wordt geschorst door waterschap

Daarnaast is er tijdens gesprekken met leidinggevenden niet zozeer over zijn vermeende mindere functioneren gesproken, als wel dat er voortdurend op werd gehamerd dat hij de website offline zou moeten halen. “Opmerkelijk vindt mijn cliënt dat hij van zijn leidinggevenden te horen kreeg dat de website niet verwijtbaar is. Toch moest hij zijn website ‘op zwart’ zetten, want anders zouden er maatregelen worden getroffen. Nadat eerst de e-mailbox werd gekopiëerd, zou er wat met zijn functioneren zijn en nu is er een arbeidsconflict”, zegt zijn raadsman Ferre van de Nadort.

Kopiëren alleen onder strikte voorwaarden
Hoogleraar privacy- en internetrecht Gerrit-Jan Zwenne van de Universiteit van Leiden zegt dat het schaduwen of kopiëren van de mailbox van een medewerker onder strikte voorwaarden mag. “Er moet van tevoren een helder protocol zijn. Daarin staat bijvoorbeeld dat het terugzoeken beperkt is in de tijd, hooguit twee of drie mensen er kennis van nemen en alleen gezocht wordt naar specifieke zoekwoorden.”

Het gebeurt volgens de hoogleraar vaker dat een werkgever de mailbox van een werknemer bekijkt; bijvoorbeeld als medewerkers een eigen bedrijf willen beginnen en het klantenbestand of knowhow dreigen mee te nemen. De werkgever loopt ook een risico als de mailbox ten onrechte is gekopieerd. “Als de kantonrechter achteraf oordeelt dat het onrechtmatig is geweest, kan dat zorgen voor een hogere ontslagvergoeding.”

Onzorgvuldig
Volgens Van de Nadort is er in het geval van zijn cliënt geen sprake van een afgebakende zoekactie en het meenemen van klanten of knowhow. “Ze hebben een kopie gemaakt en niks gevonden, maar ze bewaren de kopie nog steeds.” Hij voegt daar aan toe: “Het bevreemdt mij dat er nog geen onderzoek is opgestart naar de hele gang van zaken. Het feit dat er na drie weken nog geen onderzoek is gestart, vind ik onzorgvuldig.”

Reactie Hoogheemraadschap
Het waterschap wil niet verder ingaan op vragen over het kopiëren van de mailbox en het onder druk zetten van de medewerker. In een reactie schrijft het Hoogheemraadschap: “De gestelde vragen hebben betrekking op een individuele medeweker en houden verband met een door hem bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gedane melding van een vermoeden van een misstand. Deze melding zal conform de geldende procedure worden afgehandeld. Op korte termijn zal in dit verband een onderzoek worden opgestart. In het belang van het onderzoek en met het oog op de privacy van betrokkenen kan het Hoogheemraadschap hier niet verder op ingaan.”

Bron: NH Nieuws

Geschorste medewerker waterschap ontdekte afwijkingen in gegevens bestrijdingsmiddelen

HEERHUGOWAARD – De man, die geschorst is door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier na het melden van een misstand, blijkt een fout te hebben ontdekt in de gegevens over bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater die in Nederland wordt gebruikt. Deze informatie komt naar voren uit onderzoek van NH Nieuws. Zijn raadsman reageert voor het eerst.

Van verslaggever Joost Lammers

De affaire lijkt te draaien om een privé-website van de medewerker. Hij is specialist op het gebied van bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater en werkt al meer dan 20 jaar voor het waterschap. Waterschappen kunnen bijvoorbeeld controleren of boeren niet te veel giftige stoffen lozen in de sloten.

Lees ook: Medewerker meldt misstand en wordt geschorst door waterschap

De man is naast zijn werk ook in zijn vrije tijd bezig met het openbaren van informatie en ontwikkelde privé een site om de kwaliteit van het oppervlaktewater inzichtelijk te maken voor een breder publiek. Hij ontving zelfs een prijs in een wedstrijd over open data georganiseerd door het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Afwijkende berekeningen
Tijdens de ontwikkeling van de site ontdekte hij dat de in Nederland gebruikte berekeningen over bestrijdingsmiddelen in het opppervlaktewater afwijken van de Europese regels (Kaderrichtlijn Water). “Dat heeft hij aangekaart”, zegt zijn raadsman mr. Ferre van de Nadort. Op de site van zijn cliënt zijn die verschillen te zien. Uit de uitkomsten zou blijken dat op diverse locaties de waterkwaliteit in sloten minder slecht is dan officieel wordt gemeld.

Druk van buitenaf
Tot zover niks aan de hand. Dat verandert echter als er eind 2016 druk van buitenaf wordt uitgeoefend om de site weg te halen. Van de Nadort: “Twee externe partijen hebben er bij zijn werkgever op aandrongen dat mijn cliënt de app offline zou halen en de prijs zou teruggeven.” Onduidelijk is waarom, maar de gevolgen voor de man waren groot. Volgens de raadsman heeft het Hoogheemraadschap zijn beoordeling vervolgens naar beneden bijgesteld.

Ook door het waterschap is druk op hem uitgeoefend om de site offline te halen. Dat weigert hij tot op de dag van vandaag, omdat hij niet begrijpt wat hij fout heeft gedaan. “Mijn cliënt moest een verbetertraject in, zonder dat hem tot op heden duidelijk is geworden wat hij moet verbeteren”, legt Van de Nadort uit. De man deed uiteindelijk een week geleden een officiële melding van een integriteitsschending en werd drie dagen later geschorst.

Geschokt
Het Hoogheemraadschap liet dinsdag weten dat er inderdaad een arbeidsconflict is, maar dat de schorsing niets te maken heeft met de melding van de misstand. Dat lijkt nu toch wel wat anders te liggen.

De medewerker wil volgens raadsman Van de Nadort een onafhankelijk onderzoek naar het handelen van de betrokkenen. “Hij is geschokt door de wijze waarop met hem is omgegaan en over de wijze waarop zijn werkgever zich binnen de watersector en in een artikel [16 januari; red.] van NH Nieuws over hem heeft uitgelaten.”

Reactie Hoogheemraadschap
Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier reageert vandaag naar aanleiding van vragen. “Bij de monitoring van – en rapportage over – de aanwezigheid van gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater hanteert het Hoogheemraadschap de landelijke aanpak van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Deze aanpak wordt door alle Nederlandse waterschappen gehanteerd.”

Op de vragen over de druk die gezet is op de medwerker om zijn website offline te zetten, door externe partijen en door het waterschap zelf, reageert het waterschap niet inhoudelijk. “De medewerker heeft een melding van een vermoeden van integriteitsschending gedaan. De melding is ontvangen door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en wordt volgens de gangbare procedures zorgvuldig in behandeling genomen. In het belang van dit onderzoek en de privacy van betrokkenen doen wij hier geen verdere mededelingen over.”

Bron: NH Nieuws