Universiteit Leiden ‘dwingt’ Hoogheemraadschap op te treden tegen werknemer

FN, In de media, Klokkenluider, Stoffen en straling , ,

HEERHUGOWAARD – De Universiteit van Leiden is ver gegaan in een poging om een website van een medewerker van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) op zwart te laten zetten. De taal richting het Hoogheemraadschap kreeg uiteindelijk zelfs een dwingende toon: “Ik ga er vanuit dat jullie het oplossen.” Dat blijkt uit nieuwe documenten in handen van NH Nieuws. We berichtten al eerder over deze affaire.

Van verslaggever Joost Lammers

Leidinggevenden van het Hoogheemraadschap en het Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) van de Universiteit van Leiden hebben in de eerste helft van 2017 veelvuldig contact, zo blijkt uit de stukken. E-mails worden heen en weer gestuurd en leidinggevenden van HHNK gaan ook naar Leiden om te praten met hoogleraar Peter van Bodegom en de Instituutsmanager.

Lees ook: Medewerker meldt misstand en wordt geschorst door waterschap

Het onderwerp van deze contacten is voortdurend een weblog en vooral de website Pestinfo van Rik, een deskundige op het gebied van bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater in dienst van het Hoogheemraadschap. Die site moet offline als het aan Leiden ligt. Als dat niet snel lukt, wordt de toon van het contact onvriendelijker. “Wat betreft het uit de lucht halen van de applicatie pestinfo; Ik denk dat HHNK zich dan in een vrij lastige positie manoeuvreert omdat niet alleen CML, maar ook Rijkswaterstaat en de Unie van Waterschappen zich heeft uitgesproken dat dit zeer ongewenst is.”

 

Onwenselijk
CML publiceert namelijk sinds 2003 zelf de ‘officiële’ gegevens over de bestrijdingsmiddelen. Dat gebeurt in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in ‘de Bestrijdingsmiddelenatlas’. Wat Rik bij toeval ontdekt is dat er verschillen zitten in de berekeningen van het CML en de uitkomsten van de berekeningen als de Europese norm wordt gehanteerd. Die laatste cijfers vallen lager uit en de verschillen laat hij sinds 2016 zien op zijn privé-website Pestinfo. De gegevens zijn vooral van belang voor boeren en tuinders. Eind 2016 dient CML een klacht in bij het Hoogheemraadschap met als boodschap: ‘de site moet uit de lucht’.

Lees ook: Geschorste medewerker waterschap ontdekte afwijkingen in gegevens bestrijdingsmiddelen

Dat het ongewenst is dat berekeningen van Rik en de gegevens in de Bestrijdingsmiddelenatlas niet overeenkomen, blijkt ook uit een mail van 30 januari 2017 van het Hoogheemraadschap aan de Universiteit. “Wij herkennen het belang en de positionering van de bestrijdingsmiddelenatlas en ook wij vinden het onwenselijk dat er binnen de sector een tweede kanaal bestaat met onduidelijkheden als mogelijk gevolg.”Op 22 februari 2017 reageert CML: “Het is fijn om te horen dat HHNK alles eraan doet toch het gewenste resultaat te halen. Ik begrijp echter ook dat een aantal zaken lastig te realiseren zijn, ook omdat Rik de situatie ofwel niet lijkt te begrijpen ofwel niet wenst te veranderen.”

 

Lastige positie
Rik merkt dat doordat zijn leidinggevenden druk op hem uitoefenen om zijn website Pestinfo te sluiten en een volgens de partijen kritische weblog weg te halen. Dat laatste doet hij, maar zijn website weigert hij op zwart te zetten. Hij is zich van geen kwaad bewust, want naar zijn mening is het enige wat hij doet openbare informatie (open data) toegankelijk maken. Volgens hem leidt de klacht van de Universiteit ook tot een mindere beoordeling.

Lees ook: Waterschappen en ministerie reageren op affaire: ‘Geen aanleiding om toetsing aan te passen’

Dat het Hoogheemraadschap het niet voor elkaar krijgt om de website offline te krijgen, leidt tot irritatie bij CML. In een mail van 29 maart 2017 schrijft de Leidse hoogleraar Van Bodegom aan het Hoogheemraadschap: “Natuurlijk kan Rik beweren dat hij het als privé-persoon heeft gedaan. […] Daarmee kan HHNK aangeven dat het niet meer de verantwoordelijkheid is van HHNK, maar het blijft een zeer lastige positie van HHNK. Ik ga er daarom vanuit dat jullie het oplossen.” Wat de gevolgen voor het Hoogheemraadschap zouden kunnen zijn als dat gebeurt, blijft onduidelijk.

 

‘Functie niet misbruikt’
Het Hoogheemraadschap krijgt Rik niet zover dat hij zijn website sluit en wijst uiteindelijk ook de klacht van CML, gedaan op 22 december 2016, af. In een bericht op 2 juni 2017 aan Van Bodegom staat: “Wij hebben geen aanwijzingen dat Rik zijn functie bij HHNK heeft gebruikt om aan de benodigde informatie te komen en zo de applicatie te ontwikkelen. Los daarvan is HHNK niet de partij om Rik aan te spreken op schending van auteursrechten. Als CML van mening is dat auteursrechten zijn geschonden, dan is het aan CML om Rik daar rechtstreeks over te benaderen.”

Desondanks blijft Rik druk ervaren door zijn leidinggevenden. De raadsman van Rik, Ferre van de Nadort, wil ‘dat er onderzoek komt naar de druk die op Rik is uitgeoefend en de wijze waarop er met zijn meldingen hierover is omgegaan’. Inmiddels heeft het Hoogheemraadschap het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING) opdracht gegeven om de kwestie te onderzoeken en in de Tweede Kamer zijn er vragen gesteld door D66 en VVD.

 

Reactie Universiteit van Leiden
De Universiteit weigert in te gaan op nadere vragen over de eigen rol bij het conflict rondom Rik. De woordvoerder verwijst naar een eerder antwoord op de publicatie van NH Nieuws en NRC van 3 februari. Daar staat onder meer te lezen: “De Universiteit Leiden beschouwt de in NRC Handelsblad beschreven kwestie als een conflict tussen werkgever en werknemer. De universiteit betreurt de negatieve beeldvorming die rondom de betrokkenen in deze zaak en de Bestrijdingsmiddelenatlas is ontstaan. De universiteit treedt hierover in gesprek met het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier – HHNK.”

 

Reactie Hoogheemraadschap
Het Hoogheemraadschap is ook gevraagd naar de correspondentie en de gebruikte toon. Hun reactie luidt: “De vragen gaan over de correspondentie tussen CML en HHNK, en het handelen van medewerkers van CML en HHNK. De medewerker heeft hierover een Melding van Vermoeden van Integriteitsschending gedaan. Deze melding wordt op dit moment onderzocht door het onafhankelijke bureau BING. Tegen de beoordeling heeft hij beroep aangetekend. Over de beroepszaak tegen de beoordeling en het lopende onderzoek van BING doet HHNK geen uitspraken.

Heeft u tips, mail dan naar joost.lammers@nhnieuws.nl

Universiteit Leiden wil geen concurrerende milieusite

Home, In de media, Klokkenluider , ,

“Mijn cliënt heeft geen idee welke belangen hier spelen. Hij heeft het idee dat hij een doos heeft opengetrokken waarvan hij niet wist wat er allemaal inzat.”

Het draait allemaal om een website die een milieukundige bouwde aan de hand van open data (vrij beschikbare informatie) over de vervuiling van het Nederlandse oppervlaktewater. Universiteit Leiden heeft een vergelijkbare site en zou de man onder druk hebben gezet om zijn site offline te halen.

Onder druk gezet

De milieukundige, Rik genaamd, werkt bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK). Hij bouwde pestinfo, een site en bijhorende app, in 2016 in zijn eigen tijd. Er staan kaarten op van de concentraties van bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater.

Hij gebruikte daarvoor gegevens die door de overheid worden verzameld. Het gaat om open data: gegevens die in principe voor iedereen toegankelijk zijn. Maar Universiteit Leiden gebruikt deze data voor een Bestrijdingsmiddelenatlas, én verdient daar geld mee.

Volgens raadsman Ferre van de Nadort is zijn cliënt Rik daarom zwaar onder druk gezet. “Men heeft hem te kennen gegeven dat hij zijn website op zwart moest zetten.”

Screenshot van pestinfo.nlPESTINFO

Rik wint eind 2016 nog een prijs voor zijn site in een wedstrijd die werd uitgeschreven door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Een hoogleraar van Universiteit Leiden stuurt vervolgens een boze mail naar de directeur van het Hoogheemraadschap waar Rik werkt.

Hij wil dat de site van Rik offline wordt gehaald. Die site is volgens hem “gebaseerd op de algoritmen, data en bewerkswijze die grotendeels overgenomen zijn van de Bestrijdingsmiddelenatalas”. Ook zou hij “kleurenschema’s en layouts” hebben gebruikt.

Bovendien geeft pestinfo “een alternatieve manier van normoverschrijdingen van bestrijdingsmiddelen”, en dat is volgens de hoogleraar “zeer ongewenst”. “Voor dat doel is de Bestrijdingsmiddelenatlas van het Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) het geijkte instrument.”

Dit zegt Universiteit Leiden in een reactie:

“Het Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) van Universiteit Leiden maakt sinds 2003 de meetgegevens over de waterkwaliteit van oppervlaktewater openbaar in de online versie van de Bestrijdingsmiddelenatlas. Dat doet CML in opdracht van de overheid. De atlas geeft op grond van meetgegevens van regionale waterbeheerders een landelijk beeld van de bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater en veranderingen in de tijd. (…) Deze meetgegevens zijn eigendom van de overheid.”

“De universiteit betreurt de negatieve beeldvorming die rondom de betrokkenen in deze zaak en de Bestrijdingsmiddelenatlas is ontstaan. De universiteit treedt hierover in gesprek met het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier HHNK.”

Bij het berekenen van het gif in het opppervlaktewater ondekt Rik dat er verschillen zitten in de rekenmethode die in Nederland wordt gebruikt en die vanuit Europa wordt voorgeschreven. Hij komt uit op andere, lagere vervuilingsgetallen. Dat is interessant voor bijvoorbeeld boeren, die bestrijdingsmiddelen gebruiken.

Volgens raadsman Van de Nadort hebben Universiteit Leiden en ook Rijkswaterstaat grote druk uitgeoefend op Rik om zijn website te sluiten. Uiteindelijk doet Rik begin dit jaar zelfs melding van een misstand bij het Hoogheemraadschap. Een paar dagen later wordt hij geschorst.

Wij hebben inderdaad gehoord dat de collega ervaren heeft dat hij onder druk is gezet.

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier

En nu zit Rik thuis, na 27 jaar dienst. Volgens het Hoogheemraadschap gaat het om een arbeidsconflict. “Dat ligt eigenlijk aan een uit de hand gelopen…

Lees het hele artikel bij Nieuwsuur

Medewerker waterschap onder zware druk gezet om eigen website op zwart te zetten

FN, In de media, Klokkenluider , , , ,

HEERHUGOWAARD – Een medewerker van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier is ongewild middelpunt geworden van een strijd om gegevens over vervuiling van het oppervlaktewater in Nederland. Daarbij is een sleutelrol weggelegd voor de Universiteit Leiden, die commerciële belangen heeft in het presenteren en uitventen van deze publieke gegevens.

Van verslaggever Joost Lammers

Dat blijkt uit gezamenlijk onderzoek van NH Nieuws en NRC.

Het gaat om Rik. Hij is milieukundige en computerhobbyist en werkt al 27 jaar voor Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Hij bouwt in 2016 in zijn privétijd een app en de website Pestinfo.nl. Daarop staan kaarten van de concentraties van bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater in heel Nederland. Hij wint daar zelfs een wedstrijd mee die door het ministerie van Infrastructuur en Milieu is uitgeschreven. Vooral voor agrariërs zijn deze gegevens van levensbelang.

Lees ook: Waterschap kopieerde mailbox van medewerker die misstand aankaartte

Bij het ontwikkelen van de website ontdekt hij dat er verschillen zitten in de rekenmethode die in Nederland wordt gehanteerd en vanuit Europa wordt voorgeschreven. Hij maakt de verschillen inzichtelijk via zijn website. Daaruit blijkt dat op meerdere locaties de hoeveelheid bestrijdingsmiddelen volgens zijn rekenmethode lager uitvalt. Dat is van belang voor de boeren die zich aan bepaalde normen moeten houden en de gegevens worden gebruikt bij de keuze of bestrijdingsmiddelen mogen worden gebruikt. Hij kaart de verschillen aan bij betrokken partijen en zijn werkgever.

Maar in plaats van dat er een discussie ontstaat over hoe de verschillen verklaard kunnen worden, wordt er enorme druk uitgeoefend om zijn website offline te halen. “Mijn cliënt begrijpt nog steeds niet waarom. Niemand heeft hem ook gezegd dat zijn berekeningen niet kloppen”, zegt raadsman Ferre van de Nadort.

Teruggeven prijs
De druk komt van verschillende kanten, zo blijkt uit het onderzoek van NH Nieuws en NRC. Het gaat om Rijkswaterstaat, zijn werkgever Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, maar vooral het Centrum Milieuwetenschappen (CML) van de Universiteit van Leiden. Het CML presenteert sinds 2013 de gegevens van de bestrijdingsmiddelen in ‘de bestrijdingsmiddelenatlas’ en verdient daar geld aan.

Lees ook: Geschorste medewerker waterschap ontdekte afwijkingen in gegevens bestrijdingsmiddelen

De metingen waarvan ze gebruik maken, worden onder meer gedaan door de waterschappen en beschouwd als open data die toegankelijk horen te zijn voor iedereen. Maar voor het CML zijn de data meer dan dat, blijkt uit de furieuze mail die de Leidse hoogleraar Milieubiologie Peter van Bodegom op 22 december 2016 stuurt aan Luc Kohsiek, de dijkgraaf van het Hoogheemraadschap. Hij eist letterlijk dat het waterschap ervoor zorgt dat de website offline wordt gehaald en de prijs wordt teruggegeven.

Geschorst
Vanaf dat moment wordt alles anders. Na de boze mail van de Leidse hoogleraar krijgt de man opeens een slechte beoordeling en moet hij aan zijn sociale competenties gaan werken. Maar in gesprekken daarover komt ‘de kwestie met zijn website’ terug. Als hij die nou op zwart zou zetten, dan viel er ook wel wat te regelen met zijn beoordeling. Ook komt hij erachter dat zijn werkgever in zijn mailbox kijkt en deze heeft gekopieerd.

Lees ook: Medewerker meldt misstand en wordt geschorst door waterschap

De apotheose komt op 5 januari van dit jaar, als hij samen met zijn raadsman Van de Nadort, een ‘melding vermoeden misstand’ doet bij het Hoogheemraadschap. Daarin beschrijft hij de ‘oneigenlijke druk’, het ‘schaduwen’ van zijn mailverkeer en de ‘oneigenlijke gronden’ waarmee de Universiteit Leiden probeerde haar ‘(markt)positie in de sector veilig te stellen’ door te eisen dat hij zijn ‘privé-website pestinfo.nl’ uit de lucht haalt. Drie dagen later wordt de medewerker geschorst.

Onderzoek ingesteld
Het Hoogheemraadschap laat weten dat er inderdaad een arbeidsconflict is. Woordvoerder Marko Cortel: “Dat ligt eigenlijk aan een uit de hand gelopen beoordelingsgesprek. We hebben begrepen dat de medewerker het gevoel heeft dat hij onder druk is gezet. Daar kan ik nu niks over zeggen. Daar laten we een onafhankelijk bureau onderzoek naar doen.”

Dat gaat om het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING). De Universiteit van Leiden laat weten niet inhoudelijk te willen reageren en het te zien als ‘een conflict tussen werknemer en werkgever’. Voor uitgebreide en meer reacties lees hier.

De schorsing van Rik is inmiddels omgezet in bijzonder verlof. Van zijn prijs heeft hij weinig plezier gehad. Hij wil zelf buiten beeld blijven. Van de Nadort zegt daarom namens hem: “Het is wrang dat het zo gelopen is.”

Heeft u tips, mail dan naar Joost.Lammers@nhnieuws.nl.

Lees het artikel op NHNieuws

Dat gaan ze niet leuk vinden, Rik

Home, In de media, Klokkenluider , , , ,

NRC: Open data Milieukundige Rik bouwde in zijn vrije tijd een bekroonde waterwebsite. Onder druk van de Universiteit Leiden werd hij vervolgens geschorst.

 

Het was dat de elektronica herhaaldelijk haperde, maar verder was de uitreiking van de Hacking for Sustainability-prijs op 25 november 2016 een feestelijke bijeenkomst. Meer dan vijftig ambtenaren, data-analisten en programmeurs waren naar de Victor Laurentius Gallery vlak bij station Den Haag Centraal gekomen om acht veelbelovende initiatieven op het snijvlak van data en duurzaamheid te bekijken.

De prijs was een initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, dat ook de juryvoorzitter leverde. Doel was enthousiasme te genereren voor toepassingen en apps die werken met open data – gegevens die de overheid verzamelt en dus van iedereen zijn. De ene deelnemer had een app voor de mobiele telefoon gebouwd die de route naar het dichtstbijzijnde sportpark uitstippelde, de ander een programmaatje dat op ingenieuze wijze stapelingen van landbouwsubsidies weergaf.

Lees het hele artikel in het NRC

Waterschap kopieerde mailbox van medewerker die misstand aankaartte

In de media, Klokkenluider , , , ,

HEERHUGOWAARD – De man, die geschorst is door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier na het melden van een misstand, blijkt door zijn werkgever stevig onder druk te zijn gezet. Onder meer zijn mail is geschaduwd, zo blijkt uit informatie van NH Nieuws.

Van verslaggever Joost Lammers

De man is deskundige op het gebied van bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater. Hij is naast zijn werk ook in zijn vrije tijd bezig met het openbaren van informatie en ontwikkelde privé een site om de kwaliteit van het oppervlaktewater inzichtelijk te maken voor een breder publiek. Hij ontving hier zelfs een prijs voor.

Nadat hij eerst was gelauwerd, draaide de houding van het Hoogheemraadschap. Hij kreeg een mindere beoordeling en werd dringend verzocht zijn website te sluiten. Dat weigerde hij en uiteindelijk volgde een schorsing.

Lees ook: Geschorste medewerker waterschap ontdekte afwijkingen in gegevens bestrijdingsmiddelen

Op de site presenteert hij gegevens over bestrijdingsmiddelen in het oppervlakte en toont hij aan dat de in Nederland gebruikte berekeningen afwijken van de Europese regels (Kaderrichtlijn Water). De man is door het waterschap en externe partijen onder grote druk gezet om deze privé-website op zwart te zetten.

Mail geschaduwd
Het waterschap verklaarde eerst dat het om een gewoon arbeidsconflict ging vanwege minder functioneren, maar er lijkt veel meer aan de hand. Vanuit zijn werkgever is forse druk uitgeoefend, zo wordt steeds duidelijk.

Het Hoogheemraadschap heeft onder meer zijn mailbox gekopieerd om hem op oneigenlijk gedrag te betrappen. Daar kwam hij een jaar geleden bij toeval achter. Vanuit zijn mailbox waren oude berichten gestuurd en de ontvangers stelden daar vragen over. Bij navraag bleek dat zijn mailbox geschaduwd was en later werd dit ook bevestigd.

Lees ook: Medewerker meldt misstand en wordt geschorst door waterschap

Daarnaast is er tijdens gesprekken met leidinggevenden niet zozeer over zijn vermeende mindere functioneren gesproken, als wel dat er voortdurend op werd gehamerd dat hij de website offline zou moeten halen. “Opmerkelijk vindt mijn cliënt dat hij van zijn leidinggevenden te horen kreeg dat de website niet verwijtbaar is. Toch moest hij zijn website ‘op zwart’ zetten, want anders zouden er maatregelen worden getroffen. Nadat eerst de e-mailbox werd gekopiëerd, zou er wat met zijn functioneren zijn en nu is er een arbeidsconflict”, zegt zijn raadsman Ferre van de Nadort.

Kopiëren alleen onder strikte voorwaarden
Hoogleraar privacy- en internetrecht Gerrit-Jan Zwenne van de Universiteit van Leiden zegt dat het schaduwen of kopiëren van de mailbox van een medewerker onder strikte voorwaarden mag. “Er moet van tevoren een helder protocol zijn. Daarin staat bijvoorbeeld dat het terugzoeken beperkt is in de tijd, hooguit twee of drie mensen er kennis van nemen en alleen gezocht wordt naar specifieke zoekwoorden.”

Het gebeurt volgens de hoogleraar vaker dat een werkgever de mailbox van een werknemer bekijkt; bijvoorbeeld als medewerkers een eigen bedrijf willen beginnen en het klantenbestand of knowhow dreigen mee te nemen. De werkgever loopt ook een risico als de mailbox ten onrechte is gekopieerd. “Als de kantonrechter achteraf oordeelt dat het onrechtmatig is geweest, kan dat zorgen voor een hogere ontslagvergoeding.”

Onzorgvuldig
Volgens Van de Nadort is er in het geval van zijn cliënt geen sprake van een afgebakende zoekactie en het meenemen van klanten of knowhow. “Ze hebben een kopie gemaakt en niks gevonden, maar ze bewaren de kopie nog steeds.” Hij voegt daar aan toe: “Het bevreemdt mij dat er nog geen onderzoek is opgestart naar de hele gang van zaken. Het feit dat er na drie weken nog geen onderzoek is gestart, vind ik onzorgvuldig.”

Reactie Hoogheemraadschap
Het waterschap wil niet verder ingaan op vragen over het kopiëren van de mailbox en het onder druk zetten van de medewerker. In een reactie schrijft het Hoogheemraadschap: “De gestelde vragen hebben betrekking op een individuele medeweker en houden verband met een door hem bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gedane melding van een vermoeden van een misstand. Deze melding zal conform de geldende procedure worden afgehandeld. Op korte termijn zal in dit verband een onderzoek worden opgestart. In het belang van het onderzoek en met het oog op de privacy van betrokkenen kan het Hoogheemraadschap hier niet verder op ingaan.”

Bron: NH Nieuws

1 2