Waterschappen en ministerie reageren op affaire: ‘Geen aanleiding om toetsing aan te passen’

In de media, Klokkenluider , , ,

HEERHUGOWAARD – De waterschappen, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Universiteit van Leiden (CML) reageren op publicaties over een medewerker van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier die onder zware druk is gezet om een privé website te sluiten. NH Nieuws en NRC berichten hierover na gezamenlijk onderzoek.

Van verslaggever Joost Lammers

Het is onrustig in de wereld van de waterdata sinds NH Nieuws half januari voor het eerst berichtte over de kwestie van Rik. De medewerker van het Hoogheemraadschap ontdekte per toeval dat er verschillen zitten in de rekenmethode die in Nederland wordt gehanteerd en de methode die vanuit Europa wordt voorgeschreven.

Hij is vervolgens onder zware druk gezet om de website met die gegevens op zwart te zetten. Naar aanleiding daarvan heeft onder meer LTO, de organisatie van de boeren, vragen gesteld. Voor hen zijn de gegevens over bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater cruciaal.

Lees ook: Medewerker waterschap onder zware druk gezet om eigen website op zwart te zetten

De Unie van Waterschappen, waar ook de Noord-Hollandse waterschappen Amstel Gooi en Vecht, Rijnland en het Hoogheemraadschap Holland Noorderkwartier onder vallen, hebben de boeren laten weten dat de Leidse manier van het meten van concentraties gewasbeschermingsmiddelen in oppervlaktewater ‘in orde is’ en dat er ‘geen aanleiding is om de toetsing aan te passen’. De reactie aan NH Nieuws heeft een vergelijkbare strekking. Bevestigd wordt dat in Europa volgens een andere methode cijfers worden gerapporteerd dan in Nederlands beleid worden gebruikt.

Geen standpunt
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (voorheen Infrastructuur en Milieu) antwoordt op vragen over de verschillen die Rik heeft ontdekt in dezelfde bewoordingen.

Als het gaat om de druk die van het ministerie is uitgeoefend om de website te sluiten zegt een woordvoerder: “CML (Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden) heeft IenW eind 2016 geïnformeerd over het feit dat de heer [red, achternaam Rik] monitoringsgegevens van gewasbeschermingsmiddelen op een andere wijze presenteert en interpreteert dan CML. Het ministerie heeft daarop geen standpunt ingenomen.”

Uit documenten in het bezit van NH Nieuws en NRC komt een ander beeld naar voren. Daaruit blijkt dat Rijkswaterstaat, onderdeel van het ministerie, wel degelijk haar irritatie over de website van Rik en uitlatingen daarop heeft uitgesproken. Dat gebeurde onder meer een dag voordat de Leidse hoogleraar Milieubiologie Peter van Bodegom op 22 december 2016 op hoge poten eiste dat de site werd gesloten en hij zijn prijs zou inleveren.

Wat betreft open data zegt het ministerie: “Er is een beleid bij de Rijksoverheid over het beschikbaar stellen van open data. Data die met publieke middelen verzameld zijn, moeten zoveel mogelijk ook voor het publiek beschikbaar zijn, bij het ministerie van IenW gaat het hier onder meer over milieudata, zoals bijvoorbeeld via de Atlas voor de leefomgeving.”

Onafhankelijk onderzoek
Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier laat weten dat het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING) inmiddels de opdracht heeft gekregen een onderzoek te starten naar de melding van misstand die door Rik begin januari is gedaan.

Woordvoerder Marko Cortel: “De medewerker is geschorst als gevolg van een arbeidsconflict. Dat ligt eigenlijk in een uit de hand gelopen beoordelingsgesprek.” Over de druk die op Rik is gezet zowel intern als extern zegt hij: “We hebben begrepen dat de medewerker het gevoel heeft dat hij onder druk is gezet. Daar kan ik nu niks over zeggen. Daar laten we nu juist BING onderzoek naar doen. De collega, eventueel andere partijen en ook het Hoogheemraadschap zullen onderwerp van onderzoek zijn.” Het Hoogheemraadschap heeft de schorsing van Rik inmiddels wel omgezet in bijzonder verlof. Hoelang het onderzoek zal duren is onduidelijk.

Geen reactie Leiden
De Universiteit van Leiden wil niet inhoudelijk reageren op de boze mail van de hoogleraar aan het Hoogheemraadschap. De universiteit ziet het als een conflict tussen werknemer en werkgever.

Waterschap kopieerde mailbox van medewerker die misstand aankaartte

In de media, Klokkenluider , , , ,

HEERHUGOWAARD – De man, die geschorst is door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier na het melden van een misstand, blijkt door zijn werkgever stevig onder druk te zijn gezet. Onder meer zijn mail is geschaduwd, zo blijkt uit informatie van NH Nieuws.

Van verslaggever Joost Lammers

De man is deskundige op het gebied van bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater. Hij is naast zijn werk ook in zijn vrije tijd bezig met het openbaren van informatie en ontwikkelde privé een site om de kwaliteit van het oppervlaktewater inzichtelijk te maken voor een breder publiek. Hij ontving hier zelfs een prijs voor.

Nadat hij eerst was gelauwerd, draaide de houding van het Hoogheemraadschap. Hij kreeg een mindere beoordeling en werd dringend verzocht zijn website te sluiten. Dat weigerde hij en uiteindelijk volgde een schorsing.

Lees ook: Geschorste medewerker waterschap ontdekte afwijkingen in gegevens bestrijdingsmiddelen

Op de site presenteert hij gegevens over bestrijdingsmiddelen in het oppervlakte en toont hij aan dat de in Nederland gebruikte berekeningen afwijken van de Europese regels (Kaderrichtlijn Water). De man is door het waterschap en externe partijen onder grote druk gezet om deze privé-website op zwart te zetten.

Mail geschaduwd
Het waterschap verklaarde eerst dat het om een gewoon arbeidsconflict ging vanwege minder functioneren, maar er lijkt veel meer aan de hand. Vanuit zijn werkgever is forse druk uitgeoefend, zo wordt steeds duidelijk.

Het Hoogheemraadschap heeft onder meer zijn mailbox gekopieerd om hem op oneigenlijk gedrag te betrappen. Daar kwam hij een jaar geleden bij toeval achter. Vanuit zijn mailbox waren oude berichten gestuurd en de ontvangers stelden daar vragen over. Bij navraag bleek dat zijn mailbox geschaduwd was en later werd dit ook bevestigd.

Lees ook: Medewerker meldt misstand en wordt geschorst door waterschap

Daarnaast is er tijdens gesprekken met leidinggevenden niet zozeer over zijn vermeende mindere functioneren gesproken, als wel dat er voortdurend op werd gehamerd dat hij de website offline zou moeten halen. “Opmerkelijk vindt mijn cliënt dat hij van zijn leidinggevenden te horen kreeg dat de website niet verwijtbaar is. Toch moest hij zijn website ‘op zwart’ zetten, want anders zouden er maatregelen worden getroffen. Nadat eerst de e-mailbox werd gekopiëerd, zou er wat met zijn functioneren zijn en nu is er een arbeidsconflict”, zegt zijn raadsman Ferre van de Nadort.

Kopiëren alleen onder strikte voorwaarden
Hoogleraar privacy- en internetrecht Gerrit-Jan Zwenne van de Universiteit van Leiden zegt dat het schaduwen of kopiëren van de mailbox van een medewerker onder strikte voorwaarden mag. “Er moet van tevoren een helder protocol zijn. Daarin staat bijvoorbeeld dat het terugzoeken beperkt is in de tijd, hooguit twee of drie mensen er kennis van nemen en alleen gezocht wordt naar specifieke zoekwoorden.”

Het gebeurt volgens de hoogleraar vaker dat een werkgever de mailbox van een werknemer bekijkt; bijvoorbeeld als medewerkers een eigen bedrijf willen beginnen en het klantenbestand of knowhow dreigen mee te nemen. De werkgever loopt ook een risico als de mailbox ten onrechte is gekopieerd. “Als de kantonrechter achteraf oordeelt dat het onrechtmatig is geweest, kan dat zorgen voor een hogere ontslagvergoeding.”

Onzorgvuldig
Volgens Van de Nadort is er in het geval van zijn cliënt geen sprake van een afgebakende zoekactie en het meenemen van klanten of knowhow. “Ze hebben een kopie gemaakt en niks gevonden, maar ze bewaren de kopie nog steeds.” Hij voegt daar aan toe: “Het bevreemdt mij dat er nog geen onderzoek is opgestart naar de hele gang van zaken. Het feit dat er na drie weken nog geen onderzoek is gestart, vind ik onzorgvuldig.”

Reactie Hoogheemraadschap
Het waterschap wil niet verder ingaan op vragen over het kopiëren van de mailbox en het onder druk zetten van de medewerker. In een reactie schrijft het Hoogheemraadschap: “De gestelde vragen hebben betrekking op een individuele medeweker en houden verband met een door hem bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gedane melding van een vermoeden van een misstand. Deze melding zal conform de geldende procedure worden afgehandeld. Op korte termijn zal in dit verband een onderzoek worden opgestart. In het belang van het onderzoek en met het oog op de privacy van betrokkenen kan het Hoogheemraadschap hier niet verder op ingaan.”

Bron: NH Nieuws