Nieuw onderzoek naar gezondheidsklachten militairen door burnpits

Het ministerie van Defensie laat het RIVM onderzoek doen naar mogelijke gezondheidsklachten door burnpits. Een groeiend aantal militairen – uitgezonden naar Afghanistan, Irak en voormalig Joegoslavië – zegt ziek te zijn door de vuilverbrandingen.

Minister Bijleveld wil meer duidelijkheid over de mogelijke relatie tussen gezondheidsklachten van veteranen en de uitstoot van burnpits. “Het gaat om mensen die bij ons gewerkt hebben of nog steeds bij ons werken. Wij zijn verantwoordelijk voor hun gezondheid en moeten dat serieus nemen. Wat we kunnen doen, doen we eraan,” zegt ze.

 

327 meldingen

Tijdens militaire missies werd in het kamp afval met benzine en kerosine verbrand in de open lucht. Het ging onder meer om huishoudelijk afval, medicijnresten en banden. In de rook van die zogenoemde burnpits kunnen giftige stoffen hebben gezeten. Onder uitgezonden militairen ontstond onrust nadat collega’s gezondheidsklachten hadden gemeld die verband zouden houden met burnpits.

Begin februari opende minister Bijleveld een meldpunt. Daar zijn inmiddels 327 meldingen binnengekomen. Een deel van die mensen maakt zich zorgen en een deel denkt daadwerkelijk ziek te zijn geworden van burnpits. Klachten die worden genoemd zijn onder meer oogklachten, astma, COPD, maar ook een herseninfarct of lymfeklierkanker.

 

Dertigers

Jurist Ferre van de Nadort maakt zich al langer sterk voor veteranen die tijdens een militaire missie zijn blootgesteld aan giftige stoffen. Hij startte al eerder een meldpunt burnpits. Daar kwamen al 586 meldingen binnen, waaronder 272 van mensen met ernstige klachten. “Het gaat vooral om longklachten en om hart- en vaatziekten”, vertelt Van de Nadort. “Wat me opvalt zijn de geboortedata, veelal na 1980. We hebben het dus echt over dertigers.”

Van de Nadort is bang dat de uiteindelijke onderzoeksvraag van het RIVM te beperkt wordt. “Als het alleen over de rook van de burnpits gaat, weet ik het antwoord al: we kunnen niet alle klachten toeschrijven aan de burnpits.”

 

Niet eerste onderzoek

Minister Bijleveld zegt dat ze breder wil kijken dan alleen de rook van burnpits. “Bij de analyse willen we ook andere dingen bekijken die de luchtkwaliteit en misschien ook de longfuctie van mensen beïnvloeden.”

Het is niet voor het eerst dat militairen en ex-militairen zich zorgen maken over hun gezondheid en een verband leggen met hun werkzaamheden voor Defensie. Het ministerie liet het RIVM eerder al onderzoek doen naar de kankerverwekkende reinigingsmiddelen PX-10 en de giftige chroom-6-verf.

 

Jurist Ferre van de Nadort is kritisch op het voornemen om onderzoek te laten doen door het RIVM.

Tweede Kamer wil bewustwordingscampagne PTSS vanwege defensiefotograaf Dave

“PTSS is een sluipmoordenaar”, zegt Tweede Kamerlid Isabelle Diks (GroenLinks). Daarom heeft ze een motie ingediend om bewustwording over posttraumatische stressstoornis te vergroten. Vandaag is die motie aangenomen.

Tijdens de Ronde Tafel van de Defensiecommissie van de Tweede Kamer over het veteranenbeleid pleitte jurist Ferre van de Nadort voor meer bewustwording van posttraumatische stressstoornis, oftewel PTSS. De Tweede Kamer wil nu een landelijke bewustwordingscampagne rond PTSS. De Kamer stemde vandaag in met een motie van GroenLinks-Kamerlid Isabelle Diks en SGP-Kamerlid Chris Stoffer. De ministeries van Defensie, Justitie en Veiligheid, en Volksgezondheid, Welzijn en Sport zijn gevraagd om de campagne te ontwikkelen.

Fotograaf Dave

Diks diende de motie in naar aanleiding van een reportage over PTSS van EenVandaag. Combat-fotograaf Dave kreeg tijdens het interview een herbeleving door een knal op de achtergrond. Dave lijdt aan PTSS, opgelopen tijdens zijn werk op missies in onder andere Afghanistan en Mali.

Dave is erg blij met de wens van de Kamer. “Het zou mij enorm hebben geholpen als mensen in mijn omgeving hadden gezien dat ik aan PTSS lijdt.” Ook Daves jurist, Ferre van de Nadort, is blij met de plannen. “Als mensen zich niet bewust zijn van de symptomen, ontstaat er een kloof tussen terugkerende militairen met PTSS en hun omgeving. Dat is gevaarlijk, want mensen die aan PTSS lijden zijn juist erg afhankelijk van hun omgeving.”

‘Sluipmoordenaar’

Diks omschrijft PTSS als een ‘sluipmoordenaar’. “Een soldaat die na een missie is teruggekeerd kan pas na jaren klachten krijgen. Dan hoort hij of zij een geluid, of een bepaalde combinatie aan woorden, en dan gaat opeens het licht uit.” Volgens Diks worden symptomen van PTSS daarom vaak verkeerd geïnterpreteerd. Een bewustwordingscampagne moet daar verandering in brengen.

Ook moet de campagne duidelijk maken dat PTSS niet alleen bij soldaten voorkomt, maar ook bij andere ’emotioneel zware beroepen’. “Of je nu een soldaat bent die op missie is geweest, een politieagent of een brandweerman; PTSS kan je hele leven overhoop halen”, zegt Diks. “Het is voor deze mensen ongelooflijk belangrijk dat ze op liefde en ondersteuning kunnen rekenen, in plaats van onbegrip.”

(PSYCHISCH) LETSEL op het WERK


Weten wat onze specialisten in uw zaak kunnen betekenen?

Leg uw zaak aan ons voor en wij vertellen u wat wij voor u kunnen doen. Het eerste consult is gratis en vrijblijvend, zo weet u waar u aan toe bent en zit u nergens aan vast!

Lees meer…

Defensiefotograaf Dave heeft PTSS en voelt zich in de steek gelaten door Defensie

EenVandaag | Wanneer hij een knal hoort, wordt Dave stil en onderbreekt hij het interview. Secondenlang verkeert hij in een trance, tot hij zichzelf weer wakker weet te schudden. Het moment maakt in één keer duidelijk wat de enorme impact is van PTSS.

Meer weten over PTSS?

Fotograaf Dave maakt jarenlang foto’s en video’s in oorlogsgebieden waar Nederland actief is. Ook legt hij de eerste 2 weken na de MH17-ramp in Oekraïne beeld voor beeld vast. Wat hij op deze reizen ziet, tekent hem voor het leven: Dave lijdt inmiddels al jaren aan een posttraumatische stressstoornis (PTSS). In een interview met EenVandaag vertelt hij hierover. Tijdens het interview wordt hij geconfronteerd met een onverwacht geluid in de verte, en dan wordt zichtbaar wat PTSS doet met Dave.

‘Geen tijd om na te denken’

In 2008 krijgt Dave de vraag vanuit het communicatiebureau van de Landmacht of hij mee wil op missie als ‘combat-fotograaf’. “Ik was bezig met de fotovakschool en begon er vol enthousiasme aan.”

Datzelfde jaar nog legt hij de missie in Uruzgan, Afghanistan, vast. “Ik ben daar uiteindelijk twee keer 5 maanden geweest. Er was daar geen tijd om na te denken. Je bent 24/7 bezig met de beelden die je schiet.” Dave gaat in de 9 jaar daarna mee op verschillende missies, naar onder andere Somalië, Mali, Oeganda en Turkije. Ook is hij in 2014 bij de eerste 2 weken van de ‘recovery’ van de MH17 in Oekraïne.

Niet de vogels, maar de kogels fluiten

Zo dicht op de missies van Defensie maakt Dave traumatische dingen mee. “Bij gevechtshandelingen van collega’s waar ik bij was, sloegen de kogels soms op 20 centimeter afstand in. Momenten van het overlijden van collega’s staan nog op mijn netvlies. Dat zijn momenten geweest waar ik nu nog voor behandeld wordt.”

“Ik zeg tegenwoordig: ik hoor de vogels niet fluiten of zingen, maar ik hoor de vogels letterlijk fluiten.” Het geluid doet hem denken aan de kogels die hem op uitzending om de oren vlogen.

Machocultuur

Tijdens missies wordt niet veel gepraat over wat de militairen meemaken, vertelt Dave. “Dat was er niet bij. Echt nadenken over wat ik meemaakte, gebeurde pas toen ik thuiskwam.” Het heeft volgens hem te maken met de machocultuur binnen defensie. “Je laat je niet kennen, en dat is op momenten ook noodzakelijk. Maar als het moment er is, moet je wel praten over wat je meemaakt. En dat gebeurt te weinig.”

Als Dave in 2010 de eerste klachten krijgt, meldt hij dit. Hij ondergaat een EMDR-sessie: een oogbewegingstherapie om trauma’s te verwerken. Daarna wordt hij zonder verdere voorbereiding weer twee keer uitgezonden.

Herbelevingen

Dave werkt door, maar krijgt daarna veel kritiek op zijn werk van collega’s. “Dat kaartte ik aan, maar daar is niets mee gedaan. Toen schoot ik verder in mijn PTSS.” Hij wordt ook daarna meerdere keren uitgezonden, zonder behandeling.

In 2017 meldt Dave zich bij de militair arts: hij ondergaat veel herbelevingen van wat hij heeft meegemaakt. Hij krijgt geen behandeling, maar komt thuis te zitten. De herbelevingen stapelen zich daar op. Op zoek naar hulp komt hij in Utrecht nog voor een dichte deur te staan. Uiteindelijk wordt hij opgenomen.

Een breder probleem

“Wat ik nu uit ervaring heb gemerkt is dat het vooral om geld en om eigen belangen gaat”, zegt Dave. Hij vindt dan ook dat de hulp van Defensie bij PTSS veel beter geregeld zou moeten worden.

Dave denkt namelijk dat hij lang niet de enige is met deze problemen. “Ik hoor dat collega’s ook kampen met PTSS. Daar maak ik me zorgen om. Vroeg of laat gaan ze omvallen. Ik ben er heilig van overtuigd dat de zorg beter kan, en beter móet. Ik wil me daarvoor in de toekomst ook inzetten.”

Beau en de veteranen

Vanaf dinsdag 28 mei is het nieuwe tv-programma van Beau van Erven Dorens te zien: Beau en de Veteranen. In het programma gaan zeven getraumatiseerde oorlogsveteranen de strijd met zichzelf aan, omdat ze aan PTSS lijden.

PTSS
De veteranen hebben gediend tijdens missies in Libanon, Irak, Bosnie of Afghanistan. Zij hebben daar een post traumatische stress stoornis aan overgehouden, wat hun leven tot een voortdurend gevecht maakt. Zo’n 5% van oud-militairen die op missie zijn geweest, kampt met PTSS.

Samen met een team van specialisten neemt Van Erven Dorens de veteranen mee op een wandeltocht in Noorwegen. Daar leren zij, door middel van verschillende therapeutische sessies, beter om te gaan met de symptonen van PTSS.

1 2 3 4 5 9